phattrientamly2025

August 21, 2025

Phát triển tâm lý tuổi teen Giai đoạn tuổi teen được đặc trưng bởi những thay đổi sâu sắc trong cấu trúc và chức năng não bộ, tạo nền tảng cho sự phát triển nhận thức đáng kể. Vỏ não trước trán, vùng chịu trách nhiệm cho việc ra quyết định, lập kế hoạch và kiểm soát xung động, tiếp tục phát triển cho đến khi con người bước sang tuổi đôi mười.

Điều này giải thích tại sao thanh thiếu niên thường có xu hướng hành động thiếu suy nghĩ và khó khăn trong việc đánh giá hậu quả dài hạn của hành vi. Đồng thời, hệ thống limbic, vùng não liên quan đến cảm xúc và phần thưởng, phát triển nhanh hơn so với vỏ não trước trán, tạo ra sự mất cân bằng tạm thời khiến thanh thiếu niên dễ bị chi phối bởi cảm xúc và tìm kiếm những trải nghiệm mạnh mẽ.

Quá trình cắt tỉa synapse và tăng cường myelin hóa trong giai đoạn này giúp não bộ hoạt động hiệu quả hơn, nhưng cũng đồng nghĩa với việc một số khả năng học tập nhất định sẽ giảm dần nếu không được sử dụng. Sự phát triển của khả năng tư duy trừu tượng và meta-nhận thức cho phép thanh thiếu niên bắt đầu suy nghĩ về tư duy của chính mình, phát triển khả năng phản tỉnh và tự nhận thức sâu sắc hơn.

Giai đoạn tuổi teen là thời kỳ quan trọng nhất trong việc hình thành bản sắc cá nhân, khi thanh thiếu niên bắt đầu tách biệt khỏi ảnh hưởng của gia đình để khám phá và xác định con người thực sự của mình. Theo lý thuyết của Erik Erikson, đây là giai đoạn “khủng hoảng bản sắc versus nhầm lẫn vai trò”, nơi thanh thiếu niên phải đối mặt với câu hỏi căn bản về định nghĩa bản thân và vị trí của mình trong xã hội.

Quá trình này bao gồm việc thử nghiệm các vai trò khác nhau, từ phong cách ăn mặc đến hệ giá trị, từ sở thích nghề nghiệp đến quan điểm chính trị. Sự phát triển của tư duy trừu tượng cho phép thanh thiếu niên suy ngẫm về các khả năng tương lai và tưởng tượng về những kịch bản khác nhau cho cuộc sống của mình.

Tuy nhiên, quá trình này cũng đi kèm với sự bất ổn và lo lắng, khi thanh thiếu niên thường cảm thấy không chắc chắn về con người thực sự của mình và có thể trải qua những giai đoạn khủng hoảng bản sắc. Việc hình thành một ý thức rõ ràng về bản thân không chỉ bao gồm các đặc điểm cá nhân mà còn liên quan đến việc hiểu được vị trí của mình trong các mối quan hệ xã hội và cộng đồng lớn hơn.